Viêm da cơ địa (VDCĐ) là một bệnh viêm da mạn tính phổ biến nhất hiện nay. Với biểu hiện đặc trưng nhất là ngứa dai dẳng trên da và tái phát nhiều đợt. Bệnh thường bị chủ yếu trẻ nhỏ và 95% ổn định sau 2 tuổi còn 5% chuyển thành viêm da cơ địa mạn tính ở trẻ lớn.
Viêm da dị ứng gặp ở khoảng 10% đến 30% trẻ em và 2% đến 10% người lớn ở các nước phát triển. Hay nói cách khác là mặc dù đây là bệnh không lây nhiễm nhưng có ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Được xem là một trong những nguyên nhân gánh nặng kinh tế, sức khỏe toàn cầu.
Đặc biệt, trong những năm gần đây, tỷ lệ mắc VDCĐ đã tăng gấp 2 đến 3 lần ở các quốc gia công nghiệp hóa. Nguyên nhân và cơ chế của bệnh rất phức tạp và đa yếu tố. Nó bao gồm các rối loạn di truyền, khiếm khuyết ở hàng rào biểu bì, phản ứng miễn dịch bị thay đổi và sự phá vỡ sự cân bằng vi khuẩn của da…
Những nguyên nhân gây ra viêm da cơ địa
Nguyên nhân của bệnh hiện vẫn chưa được tìm ra rõ nhưng qua nghiên cứu. Viêm da cơ địa có thể do yếu tố di truyền, gia đình hay xuất hiện ở những người có bệnh tự miễn. Dị ứng khác như hen phế quản, viêm mũi dị ứng (60% người bị viêm da cơ địa có con cũng bị bệnh này. Nếu cả bố và mẹ đều bị viêm da cơ địa thì có tới 80% con bị bệnh).
Ngoài ra còn có các nguyên nhân khởi phát hoặc làm cho bệnh nặng lên như:
- Tiếp xúc hóa chất (sơn, nhựa,..), phấn hoa, bọ nhà, khói,..
- Tiếp xúc với các yếu tố gây dị ứng (mặc quần áo dày hoặc quá bó sát, tắm nước quá nóng, ngồi quá gần lò sưởi…)
- Dị ứng một số loại xà phòng, nước hoa, lông động vật
- Thay đổi thời tiết bất thường (từ nóng sang lạnh hoặc từ lạnh sang nóng đột ngột, thời tiết quá khô, nhiều gió hay quá lạnh…)
- Bị nhiễm virus hoặc một số bệnh nhiễm khuẩn.
Triệu chứng của viêm da cơ địa
Bệnh có biểu hiện rất đa dạng nhưng thường gặp một số triệu chứng chính sau (tùy theo tuổi và giai đoạn bệnh):
- Khô da
- Da sần, nhạy cảm, sưng do gãi
- Da dày lên, nứt nẻ và bong vảy
- Xuất hiện các vết sưng nhỏ và khi gãi có thể chảy mủ. Đặc biệt ở trên mặt, ở vùng da quanh đầu gối, cổ tay, khuỷu tay và mắt cá chân. Thậm chí có thể nổi ban trên khắp cơ thể.
- Ngứa có thể đặc biệt nghiêm trọng, nhất là vào ban đêm khiến trẻ khó ngủ hoặc ngủ không ngon giấc.
Các phương pháp điều trị viêm da cơ địa
Mục tiêu điều trị:
- Ổn định đợt bùng phát bệnh.
- Điều trị duy trì tránh các đợt bùng phát.
Các phương pháp điều trị cụ thể
Phương pháp điều trị tại nhà
Dưỡng ẩm: Dưỡng ẩm tốt giúp cải thiện các triệu chứng khô và ngứa da. Phục hồi chức năng hàng rào bảo vệ da, giúp làm giảm thời gian và mức độ sử dụng corticoid. Các chất dưỡng ẩm khá an toàn và hầu như không có tác dụng phụ nên có thể dùng lâu dài như một liệu pháp điều trị duy trì. Các nghiên cứu đều khuyến cáo nên sử dụng dưỡng ẩm tối thiểu 2 lần/ngày dù có hoặc không có biểu hiện bệnh.
Corticoid bôi tại chỗ: Corticoid tại chỗ là thuốc sử dụng trong trường hợp đợt bùng phát của viêm da cơ địa. Sử dụng corticoid cần lưu ý lựa chọn loại corticoid phù hợp với đặc điểm, vị trí, tổn thương và phù hợp với lứa tuổi của người bệnh. Vị trí da mỏng như vùng da mặt, sinh dục, hay vùng da nếp gấp như cổ, nách, bẹn, dưới vú sử dụng corticoid mức độ nhẹ, trung bình. Vị trí vùng da dày sử dụng corticoid mức độ mạnh hơn.
Ức chế calcineurin bôi tại chỗ: Tacrolimus và pimecrolimus. Được sử dụng vùng không đáp ứng với corticoid bôi tại chỗ. Vùng da teo da, giãn mạch do tác dụng phụ của corticoid. Dùng kết hợp với corticoid bôi sau khi tổn thương da đã ổn định sau điều trị bằng bôi corticoid mức độ mạnh.
Phương pháp điều trị toàn thân
- Thuốc giảm ngứa: các thuốc kháng histamin
- Trong trường hợp viêm da cơ địa mức độ trung bình, mức độ nặng, hay viêm da cơ địa không đáp ứng với thuốc bôi tại chỗ có thể dùng các phương pháp điều trị toàn thân như: điều trị ánh sáng, các thuốc ức chế miễn dịch như cyclosporin A, methotrexate, thuốc sinh học dupilumab
Cách phòng ngừa viêm da cơ địa
- Vệ sinh cơ thể sạch sẽ và thường xuyên, đặc biệt sau khi đổ nhiều mồ hôi.
- Bôi kem dưỡng ẩm cho da sau khi tắm để tránh khô da.
- Hạn chế tắm nước nóng để tránh kích thích da, gây ngứa và viêm.
- Sử dụng cố định loại nước hoa, mỹ phẩm, xà phòng tắm gội dịu nhẹ, phù hợp với da.
- Bạn phải đọc kỹ thành phần để tránh gây kích ứng cho da.
- Hạn chế ăn hải sản, uống rượu bia, không hút thuốc lá,… có thể kích thích dị ứng, gây ngứa ngáy.
- Không tự ý mua thuốc chống dị ứng, cần uống theo toa của bác sĩ.
- Mặc áo thoáng mát, vải mềm, mỏng trong thời tiết nóng.
- Uống đủ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày.
Lời kết
Bạn cần đến khám và tư vấn với bác sĩ nếu da ngứa và đỏ kéo dài hoặc ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Để được hỗ trợ trong việc chẩn đoán và điều trị, bạn nên ghi nhớ và cung cấp các thông tin chính xác cũng như tình trạng sức khỏe của bạn. Ngoài việc thử các loại thuốc khác nhau và thực hiện các phương pháp điều trị khác nhau, để tránh bệnh loang rộng ra các vị trí khác trên cơ thể.
Viêm da cơ địa không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng có thể kiểm soát được bệnh. Việc điều trị nhằm mục đích giảm các cơn ngứa, các mảng vảy, tình trạng khô nứt da,… nặng hơn là tình trạng bội nhiễm và giảm thiểu các cơn tái phát cấp tính của bệnh. Khi gặp các vấn đề da nói trên hãy đến ngay Lạc’s Beauty Center để được thăm khám và điều trị hiệu quả.
