Viêm da tiết bã hay còn gọi là viêm da dầu: là rối loạn da sẩn vảy mạn tính. Xảy ra ở trẻ nhỏ và người lớn. Tại vùng có nhiều tuyến bã hoạt động như da đầu, mặt, tai, thân trên. Bệnh đặc trưng bởi hồng ban và vảy bã. Viêm da tiết bã là một trong những bệnh da phổ biến trên bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS.
Những nguyên nhân gây ra viêm da tiết bã
Cho đến nay, cơ chế bệnh sinh của bệnh vẫn chưa được hiểu một các rõ ràng. Nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy bệnh liên quan đến nấm Malassezia. Rối loạn miễn dịch, tăng tiết chất bã và một số yếu tố thuận lợi như HIV/AIDS, parkinson bệnh lý thần kinh. Bệnh lý nội tiết, tia tử ngoại, một số thuốc, yếu tố di truyền. Bệnh thay đổi theo nhiệt độ và độ ẩm. Bệnh nặng lên vào mùa mùa đông đầu mùa xuân (độ ẩm thấp và khí hậu lạnh), nhẹ hơn vào mùa hè.
Yếu tố thuận lợi: stress, chất kích thích, bia rượu,…
Triệu chứng của viêm da tiết bã
- Thương tổn điển hình là mảng hồng ban hơi vàng, được bao phủ bởi vảy bã và vảy
- được tách ra dễ dàng.
- Trên da đầu thương tổn thay đổi từ vảy khô (gàu) đến vảy vàng bã và hồng ban.
- Ở mặt, bệnh ảnh hưởng chân mày, điểm giữa trên gốc mũi, nếp má mũi, xoăn tai và nếp sau tai ngoài. Thương tổn thay đổi độ nặng từ mảng đỏ đến tróc vảy mịn rời rạc.
- Ở nam, thương tổn có thể có ở râu, râu quai nón, tóc. Trên ngực và phần giữa ngực của nam hay gặp nhất với mảng hình tròn tróc vảy đỏ nhạt ở trung tâm và sẩn đỏ sậm hơn ở ngoài rìa.
- Bệnh nhân nhiễm HIV thương tổn lan rộng và nổi bật là tình trạng viêm và rỉ dịch.
Các phương pháp điều trị viêm da tiết bã
- Viêm da tiết bã trẻ nhỏ, đáp ứng nhanh với dầu gội đầu, chất làm mềm và corticosteroid tại chỗ loại nhẹ.
- Viêm da tiết bã người lớn có khuynh hướng mạn tính và tái phát nên mục đích của điều trị là kiểm soát bệnh. Bệnh cần được điều trị duy trì và chủ yếu là điều trị tại chỗ.
- Bệnh liên quan đến tăng sinh nấm Malassezia, kích thích da tại chỗ và tình trạng viêm nên điều trị phổ biến nhất là thuốc chống nấm và chống viêm tại chỗ.
- Gàu được điều trị thường xuyên với dầu gội đầu có chất chống nấm Malassezia như selenium sulphide, kẽm pyrithione, ketoconazole, clotrimazole,…
- Điều trị toàn thân dùng khi thương tổn lan rộng và những trường hợp kháng trị với điều trị tại chỗ.
- Khi có bội nhiễm dùng kháng sinh tại chỗ hoặc toàn thân.
Cách phòng ngừa viêm da tiết bã
- Tránh căng thẳng, stress.
- Hạn chế rượu bia, chất kích thích.
- Gội đầu bằng ketoconazol 2% hoặc cicloporox 1% 1-2 lần/tuần.
- Sử dụng tacromimus 2 lần/tuần.
Lời kết
Viêm da tiết bã là một bệnh lý da liễu mạn tính phổ biến. Ảnh hưởng đến cả người lớn và trẻ em. Đặc biệt là những người có các yếu tố thuận lợi như nhiễm HIV/AIDS, rối loạn miễn dịch, hoặc bệnh lý thần kinh. Mặc dù cơ chế bệnh sinh chưa hoàn toàn rõ ràng, nhưng các nghiên cứu cho thấy sự liên quan giữa bệnh với nấm Malassezia. Rối loạn tiết chất bã và yếu tố môi trường. Việc điều trị bệnh đòi hỏi sự kết hợp giữa các phương pháp tại chỗ và toàn thân, nhằm kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa tái phát. Để phòng ngừa viêm da tiết bã, cần duy trì lối sống lành mạnh, tránh căng thẳng, và chăm sóc da đúng cách với các sản phẩm điều trị chuyên biệt. Nên đến với các chuyên gia da liễu để chẩn đoán và điều trị đúng nhất.