Bệnh Da Thường Gặp
Bệnh Zona: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị
Bệnh zona là bệnh nhiễm trùng da gây nên do virus Herpesvirus Varicellae. còn gọi là Varicella zoster virus (VZV). Bệnh thường biểu hiện là các ban đỏ, mụn nước. Bọng nước tập trung thành đám, thành chùm dọc theo đường phân bố của thần kinh ngoại biên. Bệnh do sự tái hoạt của VZV tiềm ẩn ở rễ thần kinh cảm giác cạnh cột sống.
Nguyên Nhân Gây Bệnh Zona
VZV là một herpesvirus, VZV có thể lây truyền qua nước bọt hoặc lây trực tiếp từ các tổn thương da. Ở người đã mắc bệnh thủy đậu, sau khi khỏi, virus tồn tại trong các hạch thần kinh cảm giác cạnh cột sống dưới dạng tiềm tàng, im lặng. Khi gặp điều kiện thuận lợi như suy giảm miễn dịch (suy giảm về thần kinh và thể lực, người già yếu, dùng thuốc ức chế miễn dịch, các bệnh về máu, đái tháo đường). Bệnh tự miễn, stress, điều trị tia xạ, ung thư, HIV/AIDS…, virus sẽ tái hoạt, nhân lên và lan truyền gây viêm lan toả và hoại tử thần kinh. Đồng thời, virus lan truyền ngược chiều đến da, niêm mạc và gây tổn thương.
Triệu Chứng Nhận Biết Bệnh Zona
- Triệu chứng ban đầu: thường kéo dài 1-5 ngày với cảm giác bất thường trên một vùng da: như bỏng, nóng rát, châm chích, tê, đau, dị cảm nhất là về đêm. Người bệnh có thể nhức đầu, sợ ánh sáng và khó chịu. Giai đoạn này được cho là virus lan truyền dọc dây thần kinh.
- Khởi phát: khoảng nửa ngày đến một ngày sau. Tổn thương là mảng đỏ, hơi nề nhẹ, đường kính khoảng vài cm, gồ cao hơn mặt da. Sắp xếp dọc theo đường phân bố thần kinh và dần dần nối với nhau thành dải, thành vệt.
- Toàn phát:
+ Triệu chứng da: Trên nền dát đỏ xuất hiện mụn nước. Bọng nước hình tròn hoặc bầu dục, lõm giữa, tập trung thành đám giống như chùm nho. Mụn nước, bọng nước ban đầu chứa dịch trong, sau hóa mủ hoặc xuất huyết.
+ Vị trí thường gặp ở vùng lưng ngực, đầu mặt cổ và mông đùi hoặc khu trú ở vùng niêm mạc miệng, sinh dục, bàng quang. Tổn thương da thường chỉ ở một bên, không vượt quá đường giữa cơ thể và theo đường phân bố của một dây thần kinh ngoại biên.
+ Triệu chứng hạch: Hạch bạch huyết vùng lân cận sưng to.
+ Các rối loạn khác: rối loạn bài tiết mồ hôi, vận mạch, phản xạ dựng lông nhưng hiếm gặp.
+ Viêm thần kinh cấp: đau là triệu chứng hay gặp nhất, đau bỏng rát, đau giật hoặc đau như dao đâm. Mức độ đau đa dạng từ nhẹ như cảm giác rát bỏng, âm ỉ tại chỗ hay nặng như kim châm, giật từng cơn. Triệu chứng đau thường phụ thuộc vào tuổi.
Biện Pháp Phòng Ngừa Bệnh Zona
- Tránh tiếp xúc với những người mắc bệnh zona khi cơ thể còn vết mụn nước.
- Tiêm chủng ngừa bệnh để bảo vệ khỏi thủy đậu và tránh được bệnh zona.
- Ngủ đủ giấc.
- Không hút thuốc.
- Chế độ sinh hoạt và nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng, tập thể dục để tăng sức đề kháng.
- Khi xuất hiện bệnh cần đến bác sĩ.
- Tuân thủ quy định của bác sĩ.
Khi Nào Cần Gặp Bác Sĩ Da Liễu?
Phải đến gặp ngay bác sĩ càng sớm càng tốt nếu nghi ngờ mắc bệnh zona, đặc biệt người có nguy cơ cao. Các trường hợp cần đến bác sĩ kịp thời như:
- Đau dây thần kinh sau zona: cơn đau do zona vẫn tiếp tục kéo dài sau khi bệnh đã khỏi được gọi là đau dây thần kinh postherpetic. Tình trạng này xảy ra khi các dây thần kinh bị tổn thương truyền nhầm thông điệp và phóng đại chúng từ da đến não.
- Suy giảm thị lực: giời leo trong hoặc xung quanh mắt (hay còn được gọi là giời leo nhãn khoa) có thể gây nhiễm trùng mắt dẫn đến suy giảm thị lực, thậm chí mù lòa.
- Vấn đề thần kinh: bệnh zona có thể gây viêm não, liệt mặt, vấn đề về thính giác hoặc thăng bằng.
- Nhiễm trùng: mụn nước zona nếu không được điều trị đúng cách có thể gây ra nhiễm trùng da do vi khuẩn xâm nhập.
