Bệnh Da Thường Gặp
Bệnh chàm: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị
Bệnh chàm là một nhóm các tình trạng làm cho da bị viêm hoặc kích ứng. Loại phổ biến nhất là viêm da dị ứng hoặc chàm thể tạng. “Dị ứng” bao gồm nhóm người có xu hướng mắc các bệnh dị ứng như hen suyễn, viêm mũi dị ứng, dị ứng thực phẩm, dị ứng thời tiết, dị ứng môi trường (bụi nhà, phấn hoa,…).
Bệnh chàm tổ đỉa (thuộc bệnh viêm da cơ địa đặc biệt) ảnh hưởng khoảng 10% – 20% trẻ em và khoảng 3% người lớn và trẻ em ở Hoa Kỳ. Hầu hết trẻ em đều phát triển bệnh này trước 10 tuổi. Một số trẻ tiếp tục có các triệu chứng này trong suốt cuộc đời.
Nguyên Nhân Gây Bệnh Chàm
Nguyên nhân chính xác gây ra bệnh chàm đến nay vẫn chưa có kết luận chắc chắn. Những yếu tố có thể gây phát sinh bệnh bao gồm:
- Phản ứng của hệ thống miễn dịch với dị nguyên gây dị ứng.
- Các vấn đề khiếm khuyết trong cấu tạo hàng rào bảo vệ da khiến độ ẩm thoát ra ngoài và vi trùng xâm nhập.
- Tiền sử gia đình có người mắc các bệnh dị ứng hoặc hen suyễn khác.
- Thiếu hụt filaggrin (một loại protein tham gia cấu tạo hàng rào bảo vệ da) có thể dẫn đến da khô hơn, ngứa hơn.
Ngoài ra, một số người gặp phải tình bùng phát phát ban ngứa do cơ thể phản ứng với những yếu tố như:
- Trang phục, khăn trải giường vải thô ráp như len, polyester,…
- Cảm thấy quá nóng hoặc quá lạnh.
- Các sản phẩm gia dụng như xà phòng hoặc chất tẩy rửa.
- Lông động vật.
- Nhiễm trùng đường hô hấp hoặc cảm lạnh.
- Căng thẳng.
Triệu Chứng Nhận Biết Bệnh Chàm
Với mỗi người, biểu hiện bệnh chàm sẽ khác nhau. Các đợt bùng phát không phải lúc nào cũng xảy ra trong cùng một khu vực. Triệu chứng đặc trưng của bệnh chàm là ngứa, đôi khi biểu hiện ngứa xuất hiện trước khi phát ban. Những biểu hiện khác của bệnh chàm cũng có thể xuất hiện như: Đỏ, khô, nứt, dày da. Bệnh chàm có thể xuất hiện ở bất cứ vùng da nào trên cơ thể.
Triệu chứng ở trẻ sơ sinh
Ở trẻ sơ sinh, phát ban ngứa có thể dẫn đến tình trạng chảy nước, đóng vảy, chủ yếu ở mặt, nếp da (kẽ da) và da đầu. Biểu hiện cũng có thể xuất hiện trên cánh tay, chân, lưng và ngực của trẻ.
Triệu chứng ở trẻ nhỏ
Trẻ em và thanh thiếu niên khi mắc bệnh thường bị phát ban ở những vị trí như khuỷu tay, sau đầu gối, trên cổ/trên cổ tay, mắt cá chân. Phát ban chuyển thành vảy và khô.
Triệu chứng ở người lớn
Tình trạng phát ban thường xảy ra trên mặt, mặt sau của đầu gối, cổ tay, bàn tay hoặc bàn chân. Da có thể xuất hiện tình trạng rất khô, dày hoặc có vảy. Ở những người da trắng, những vùng da này có thể bắt đầu hơi đỏ và sau đó chuyển sang màu nâu. Ở những người da sẫm màu, bệnh chàm có thể ảnh hưởng đến các sắc tố da, làm cho vùng bị ảnh hưởng sáng hơn hoặc sẫm màu hơn.
Phương Pháp Điều Trị Bệnh Chàm
Trong điều trị bệnh chàm, mục đích là làm dịu và ngăn biểu hiện ngứa, có thể dẫn đến nhiễm trùng. Theo đó, một số điều bạn có thể làm nhằm giảm bớt các triệu chứng, bao gồm:
- Điều trị bằng thuốc
- Bác sĩ cũng có thể kê đơn các loại thuốc có tính giảm viêm.
- Nếu khu vực bị nhiễm trùng, bạn có thể sẽ cần dùng thuốc kháng sinh.
- Các lựa chọn khác bao gồm điều trị thuốc thoa làm giảm ngứa, quang trị liệu (sử dụng tia cực tím).
- Khi bệnh trở nên dai dẳng và kháng trị thì có thể dùng thuốc ức chế miễn dịch hay thuốc sinh học như Azathioprine (Azasan), Methotrexate, Mycophenolate mofetil (CellCept), Thuốc ức chế phosphodiesterase (thuốc mỡ Eucrisa), Ruxolitinib (kem Opzelura), Upadacitinib (Rinvoq) hoặc Cyclosporin… các loại thuốc này cần có sự theo dõi.
- Tại nhà
- Sử dụng kem/thuốc mỡ/sáp dưỡng ẩm làm dịu tình trạng viêm và duy trì độ ẩm cho da, giúp da mau lành, hạn chế tái phát.
- Thuốc thoa da liễu chứa corticoid, bôi theo chỉ định của bác sĩ và thời gian dùng ngắn ngày tránh lệ thuộc.Tránh xa mắt, trực tràng và bộ phận sinh dục. Lưu ý, hỏi ý kiến bác sĩ nếu đang mang thai hoặc cho con bú.
Biện Pháp Phòng Ngừa Bệnh Chàm
Để phòng bệnh chàm hiệu quả, bệnh nhân nên lưu ý những điều sau:
- Dưỡng ẩm cho da thường xuyên.
- Tránh thay đổi nhiệt độ hoặc độ ẩm đột ngột.
- Duy trì không khí mát mẻ giúp cơ thể không đổ mồ hôi hoặc quá nóng để giảm ngứa.
- Kiểm soát căng thẳng, dành thời gian thư giãn, tập thể dục thường xuyên giúp kiểm soát căng thẳng và tăng tuần hoàn.
- Tránh mặc trang phục bằng các chất liệu dễ xước như len, vải bố,…
- Không sử dụng xà phòng, chất tẩy rửa hoặc dung môi mạnh.
- Chú ý và tránh dùng các loại thực phẩm có thể gây ra các triệu chứng.
